مهارت‌های پیش از ازدواج، مجموعه توانایی‌ها و دانش‌هایی هستند که به افراد کمک می‌کنند تا آمادگی لازم برای زندگی مشترک را کسب کنند و روابط سالم و پایدار ایجاد کنند. این مهارت‌ها شامل: مهارت‌های ارتباطی، حل‌تعارض، مدیریت هیجان، تصمیم‌گیری مشترک و شناخت خود و طرف مقابل است. آموزش مهارت‌های پیش از ازدواج می‌تواند ریسک طلاق و اختلافات زناشویی را کاهش دهد و رضایت زناشویی و کیفیت زندگی مشترک را افزایش دهد. این مهارت‌ها برای شناخت دقیق نیازها، ارزش‌ها و اهداف زندگی مشترک حیاتی هستند.

از مؤلفه‌های اصلی این مهارت‌ها می‌توان به ارتباط مؤثر اشاره کرد؛ زوجین باید توانایی بیان نیازها و احساسات خود به روش مثبت و شنیدن فعال طرف مقابل را داشته باشند. حل‌تعارض و مدیریت اختلافات نیز یکی دیگر از مهارت‌های ضروری است. آموزش تکنیک‌های مذاکره، تفکیک مسئله از شخصیت، استفاده از جملات «من» به جای «تو» و تمرکز بر راهکارهای مشترک می‌تواند تعارض‌ها را کاهش دهد. مدیریت هیجان در هنگام بروز تنش یا استرس در رابطه، از اهمیت بالایی برخوردار است. مهارت‌هایی مانند: خودآگاهی هیجانی، تمرین آرام‌سازی و تمرکز بر حل‌مسئله، به زوجین کمک می‌کنند واکنش‌های هیجانی شدید و مخرب را کنترل کنند. شناخت خود و طرف مقابل شامل: درک ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، اعتقادات و نیازهای هیجانی است. این مهارت کمک می‌کند زوجین تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و از سازگاری و توافق بیشتری برخوردار شوند. آموزش مهارت‌های پیش از ازدواج معمولاً از طریق کارگاه‌های گروهی، مشاوره فردی یا زوجی و برنامه‌های آموزشی قبل از ازدواج ارائه می‌شود. ترکیب آموزش نظری و تمرین عملی مؤثرترین روش است.

مطالعات نشان داده‌اند که؛ زوج‌هایی که مهارت‌های پیش از ازدواج را فراگرفته‌اند، رضایت زناشویی بالاتر، کاهش تعارض و ارتباط مثبت‌تر دارند و احتمال طلاق یا جدایی در آن‌ها کاهش می‌یابد. پشتیبانی خانواده و مشاوره پیش از ازدواج نیز می‌تواند نقش مهمی در تقویت این مهارت‌ها داشته باشد. ایجاد فرهنگ گفتگو، احترام به تفاوت‌ها و توجه به نیازهای هر دو طرف، اثرگذاری آموزش را افزایش می‌دهد.

در نهایت، آموزش مهارت‌های پیش از ازدواج یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای زندگی مشترک موفق است. با کسب این مهارت‌ها، زوجین می‌توانند زندگی مشترک سالم، رضایت‌بخش و پایدار داشته باشند و چالش‌های زناشویی را با توانایی و آرامش بیشتری مدیریت کنند.

منابع:

۱. Amato, P. R., & Previti, D. (2003). People’s reasons for divorcing: Gender, social class, the life course, and adjustment. Journal of Family Issues, 24(5), 602–۶۲۶.

۳. Markman, H. J., Stanley, S. M., & Blumberg, S. L. (2010). Fighting for Your Marriage: Positive Steps for Preventing Divorce and Preserving a Lasting Love. Jossey-Bass.

۲. موسسه مطالعات روان‌شناسی خانواده ایران. (۱۴۰۲). مهارت‌های پیش از ازدواج و آماده‌سازی زندگی مشترک. تهران: انتشارات روان‌آور