صرع چیست؟
صرع اختلالی مرتبط با سیستم عصبی مرکزی است که در آن فعالیت مغزی دچار اختلال شده، و می‌تواند منجر به تشنج یا دوره‌هایی از رفتارها و تجربه‌های حسی غیرمعمول و گاهی از دست دادن هوشیاری شود.
هر فردی ممکن است به صرع مبتلا شود. صرع در زنان و مردان از هر نژاد، پیشینه قومی و سنی می‌تواند وجود داشته باشد.
علائم تشنج از فردی به فرد دیگر متنفاوت است. برخی علائم تشنج را به صورت خیره شدنِ چندثانیه‌ای تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر در طول تشنج دست و پاهای خود را مدام تکان می‌دهند. اما، برای تشخیصِ دقیقِ صرع، فرد باید حداقل دو تشنج بدون محرکی شناخته شده (با دلیلی نامشخص) که حداقل با فاصلۀ 24 ساعت از هم رخ دهد، تجربه کند تا بتوان وی را مبتلا به بیماری صرع دانست.
درمان‌های دارویی یا در برخی موارد جراحی، می‌تواند تشنج را برای اکثر افراد مبتلا به صرع کنترل و محدود کند. برخی افراد برای کنترل تشنج خود نیاز به درمانی مادام‌العمر دارند، اما برای برخی دیگر، تشنج در نهایت از بین خواهد رفت. همچنین، علائم تشنج برای برخی کودکان مبتلا به صرع، با بزرگتر شدنِ سن کمرنگ خواهد شد.
کسب مشاوره
جهت ارتباط با کارشناسان ما می توانید در 24 ساعت شبانه روز از طریق دکمه واتس اپ به ما پیام دهید. کارشناسان ما در اولین فرصت با شما تماس میگیرند.
همچنین میتوانید در ساعات مشخص شده از طریق تماس تلفنی اقدام کنید یا فرم دریافت مشاوره را تکمیل کنید.
علائم و نشانگان صرع
از آنجایی که صرع به دلیل فعالیت غیرطبیعیِ مغز رخ می‌دهد، علائم تشنجِ ناشی از صرع می‌تواند بر فرآیندهایی که مغز آنها را هماهنگ می‌کند، تاثیر بگذارد و علائم و نشانگان زیر را بروز دهد:
- گیجی موقت
- خیره شدنی طلسم گونه
- ماهیچه‌های سفت شده
- تکان‌های غیرقابل کنترل بازوها و پاها
- از دست دادن هوشیاری یا آگاهی
- تجربه علائم روانشناختی مانند ترس، اضطراب، یا دژا وو (آشناپنداری موقعیتی که قبلا تجربه نکرده)
علائم بسته به نوع تشنجی که فرد تجربه می‌کند، متفاوت است. در بیشتر مواقع، فردِ مبتلا همان نوع تشنجی را بروز می‌دهد که قبلا تجربه کرده، بنابراین علائم و نشانگان صرع در مواقع مختلف مشابه هم است.
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟
در صورت بروز هریک از علائم زیر باید فورا به دنبال کمک پزشکی باشید:
- زمانی که تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد
- پس از اتمام حملۀ صرع، تنفس یا هوشیاری بازنگردد
- تشنج دوم بلافاصله بعد از تشنج اول شروع شود
- داشتن تب شدید
- در زمان بارداری
- داشتن دیابت
- آسیب رساندن به خود زمان تشنج
- علی‌رغم دریافت داروهای ضد تشنج، همچنان دچار تشنج را شوید
- اگر برای اولین بار دچار تشنج شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
علل ابتلا (سبب شناسی):
علت ابتلا به صرع برای نیمی از افراد نامشخص ولی، در نیمی دیگر متفاوت و به قرار زیر است:
- عوامل ژنتیکی
- ضربه به سر
- ناهنجاری‌های مغزی (از جمله تومورهای مغزی یا ناهنجاری‌های عروقی)
سکته مغزی، علت اصلی صرع در بزرگسالان بالای 35 سال است.
- عفونت‌ها: مانند مننژیت، HIV، آنسفالیت ویروسی، و برخی عفونت‌های انگلی
- آسیب‌های قبل از تولد: مانند عفونت مادر، تغذیه نامناسب یا کمبود اکسیژن که می‌تواند به صرع یا فلج مغزی منجر شود.
- اختلالات رشدی: گاهی اوقات صرع می‌تواند با اختلالات رشدی مانند اوتیسم همراه باشد.
خطرات جانبی صرع
وقوع تشنج در موارد زیر می‌تواند برای فرد خطرناک باشد، مانند:
- افتادن: اگر در حین تشن زمین بخورید، احتمال آسیب به سر یا شکستگی استخوان در شما بالا می‌رود.
- غرق شدن: به دلیل احتمال وقوع تشنج در آب، 13 الی 19 درصد بیشتر از سایرین احتمال غرق شدن هنگام شنا یا حمام کردن را دارید.
- تصادفات اتومبیل یا کار با دستگاه‌های دیگر: در صورت از دست رفتن هوشیاری یا کنترل خود به هنگام تشنج، کار کردن با اتومبیل و یا تجهیزات دیگر می‌تواند خطرآفرین باشد.
- بارداری: بسیاری از زنان مبتلا به صرع، می‌توانند باردار شوند و بچه‌های سالمی داشته باشند. اما، تشنج در هنگام بارداری می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد، و برخی داروهای ضدصرع نیز خطر ابتلا به نقص مادرزادی را در جنین افزایش می‌دهند؛ بنابراین، باید قبل و در طول بارداری به دقت تحت نظر پزشک خود بوده، و با او همکاری لازم را داشته باشید.
- مسائل مربوط به سلامت هیجانی و عاطفی: احتمال ابتلا به مسائل روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب، افکار و اقدام به خودکشی در بین افراد مبتلا به صرع بیشتر است. این مسائل ممکن است به دلیل دست و پنجه نرم کردن فرد با خود بیماری و عواض جانبی داروها باشد، و حتی در افرادی که صرع آنها به خوبی مدیریت شده، ریسک ابتلا به مسائل روانشناختی همچنان بالاست.
- سایر موارد نادر:
- وضعیت صرع: زمانی که تشنج بیش از 5 دقیقه طول می‌کشد، یا دچار تشنج‌های مکرر هستید طوریکه میان این تشنج‌ها هوشیاری کامل خود را به دست نمی‌آورید، در معرض خطر آسیب دائمی مغز و مرگ هستید.
- مرگ غیرمنتظره ناگهانی در صرع: احتمال وقوع مرگ ناگهانی و غیرمنتظره در افراد مبتلا به صرع کم است، و دلیل آن مشخص نیست. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است به دلیل وجود بیماری‌های قلبی یا تنفسی باشد. افراد مبتلا به تشنج‌های تونیک – کلونیک مکرر یا افرادی که تشنج آنها با دارو کنترل نمی‌شود، ممکن است در معرض خطر بالای مرگ غیرمنتظره ناگهانی باشند. به طور کلی، 1 درصد از افراد مبتلا به صرع در اثر این نوع از مرگ فوت می‌کنند. که این در بین افراد با صرع شدید که به درمان پاسخ نمی‌دهد، شایع‌تر است.